CNC İŞLEME MERKEZLERİNDE PROGRAMLAMA
M Fonksiyonları ( Yardımcı Fonksiyonlar ) :
İş milinin sağa veya sola doğru döndürülmesi veya durdurulması, takım değiştirilmesi, soğutma suyunun açılıp kapanması gibi işlemler M-FONKİSYONLARI vasıtasıyla yaptırılır.
M Fonksiyonu M adresi ve bunu takip eden iki ya da üç rakamlı bir sayıdan meydana gelir.
Her bir M kodunun yapacağı iş için tezgâh üretici firması tarafından verilen M-Fonksiyonları listesine bakılmalıdır.
M fonksiyonlarından bazılarının işlevleri aşağıda tanımlanmıştır
M0 : Program durdurma. Programın işlemesi durur. Mevcut kalıcı komutlar geçerlidir. Otomatik çalıştırma ( Cycle Start ) tuşuna basıldığında program kaldığı yerden devam eder.
M1 : İsteğe bağlı program durdurma. M0 komutu gibidir. Operatör paneli üzerindeki OPTIONAL STOP düğmesi açık konumda ise program durur. Kapalı konumda ise komut yokmuş gibi devam eder. Bu komut daha ziyade her takımın işi bittiğinde ( düğme aktif konumda ise ) işleme kontrolü yapılabilir.
M2 : Program sonu – Programın sonuna konur ve programın bittiğini belirtir. Ancak bu komut verildiğinde otomatik olarak program başa geçmez . Operatör programı başa almalıdır.
M3 : İş mili motorunu saat yönünde döndürür.
M4 : İş mili motorunu saat yönünün tersine döndürür.
M5 : İş mili motorunu durdurur.
M6 : Takım değiştirme komutu.
Kullanımı : T1 M6 ……………..1 nolu takımı çağırır.
T2 M6 ……………..2 nolu takımı çağırır.
M8 : Soğutma suyunu açar.
M9 : Soğutma suyunu kapatır.
M13: İş milini M3 yönünde döndürürken soğutma suyunu açar.
M14 : İş milini M4 yönünde döndürürken soğutma suyunu açar.
M30 : Program sonu. Programın sonuna konur ve M2 gibidir. Ancak program otomatik olarak başa geçer ve çalışmaya hazır durumda bekler.
M98 : Alt program çağırma komutudur. M98 P….; Buradaki P ile program numarası verilen alt program çağrılır.
M99 : Alt programın sonu. Alt programın sonuna yazılır ve programın bittiğini belirtir. Bu komuttan sonra M98 ile çağrılan ana programda bir alt bloğa dönülür.
İŞLEME MERKEZİ M KODLARI ( ATC TİPİ )
| M KODU | AÇIKLAMA | UYGULAMA |
| M0 | PROGRAM DURDURMA | |
| M1 | İSTEĞE BAĞLI PROGRAM DURDURMA | TAKIM ARASI ÖLÇÜM |
| M2 | PROGRAM SONU | |
| M3 | İŞ MİLİ SAAT İSTİKAMETİNİDE DÖNER | |
| M4 | İŞ MİLİ SAAT İSTİKAMETİNİN TERSİ DÖNER | |
| M5 | İŞ MİLİ STOP | |
| M6 | OTOMATİK TAKIM DEĞİŞTİRME | |
| M7 | HAVAYI AÇ | |
| M8 | SOUTMA SUYUNU AÇ | |
| M9 | SOUTMA SUYUNU KAPAT | |
| M10 | 4. EKSENİ AÇ | |
| M11 | 4. EKSENİ KAPAT | |
| M13 | M3+M8 | |
| M14 | M4+M8 | |
| M19 | İŞ MİLİ POZİSYONLU DURDUR | |
| M29 | KILAVUZ ÇEKME ( RIGIT TAPPING ) | KILAVUZ TUTUCUSUZ |
| M30 | PROGRAM SONU | |
| M51 | TAKIM İÇİ SU VERME | |
| M62 | TALAŞ KONVEYÖRÜ AÇ | OPSİYONEL |
| M63 | TALAŞ KONVEYÖRÜ AÇ ( HELİSEL TİP ) | |
| M64 | TALAŞ KONVEYÖRÜNÜ KAPAT | |
| M70 | AYNALAMA KAPALI | |
| M71 | X EKSENİ KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M72 | Y EKSENİ KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M73 | Z EKSENİ KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M98 | ALT PROGRAM ÇAĞIRMA | |
| M99 | ALT PROGRAM SONU |
İŞLEME MERKEZİ M KODLARI ( ŞEMŞİYE TİPİ )
| M KODU | AÇIKLAMA | UYGULAMA |
| M0 | PROGRAM DURDURMA | |
| M1 | İSTEĞE BAĞLI PROGRAM DURDURMA | TAKIM ARASI ÖLÇÜM |
| M2 | PROGRAM SONU | |
| M3 | İŞ MİLİ SAAT İSTİKAMETİNİDE DÖNER | |
| M4 | İŞ MİLİ SAAT İSTİKAMETİNİN TERSİ DÖNER | |
| M5 | İŞ MİLİ STOP | |
| M6 | OTOMATİK TAKIM DEĞİŞTİRME | |
| M7 | TAKIM İÇİ SU VERME | OPSİYONEL |
| M8 | SOUTMA SUYUNU AÇ | |
| M9 | SOUTMA SUYUNU KAPAT | |
| M13 | M3+M8 | |
| M14 | M4+M8 | |
| M19 | İŞ MİLİ POZİSYONLU DURDUR | |
| M29 | KILAVUZ ÇEKME ( RIGIT TAPPING ) | KILAVUZ TUTUCUSUZ |
| M30 | PROGRAM SONU | |
| M40 | 4. EKSENİ KAPAT | |
| M41 | 4. EKSENİ AÇ | |
| M45 | TALAŞ KONVEYÖRÜNÜ AÇ | |
| M46 | TALAŞ KONVEYÖRÜNÜ KAPAT | |
| M61 | X EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ KAPALI | |
| M62 | Y EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ KAPALI | OPSİYONEL |
| M64 | 4. EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ KAPALI | |
| M71 | X EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M72 | Y EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M74 | 4. EKSEN KARŞI AYNA GÖRÜNTÜSÜ AÇIK | |
| M98 | ALT PROGRAM ÇAĞIRMA | |
| M99 | ALT PROGRAM SONU |
İŞLEME MERKEZİ G KODLARI
| G KODU | AÇIKLAMA |
| G0 | BOŞTA HIZLI İLERLEME |
| G1 | DORUSAL KESME HIZIYLA İLERLEME |
| G2 | SAAT YÖNÜNDE DAİRESEL HAREKET |
| G3 | SAAT YÖNÜNÜN TERSİNDE DAİRESEL HAREKET |
| G4 | BEKLEME ZAMANI |
| G10 | PROGRAMLANABİLİR BİLGİ GİRİŞİ VE DEĞİŞTİRME |
| G17 | X-Y ÇALIŞMA YÜZEYİ SEÇİMİ |
| G18 | X-Z ÇALIŞMA YÜZEYİ SEÇİMİ |
| G19 | Y-Z ÇALIŞMA YÜZEYİ SEÇİMİ |
| G20 | İNÇ ÖLÇÜ SİSTEMİ |
| G21 | METRİK ÖLÇÜ SİSTEMİ |
| G28 | REFERANS NOKTASINA DÖNÜŞ |
| G30 | 2. REFERANS NOKTASINA DÖNÜŞ |
| G31 | ATLAMA FONKSİYONU |
| G40 | TAKIM ÇAPI ( D ) KOMPANZASYONU İPTALİ |
| G41 | TAKIM ÇAPI ( D ) KOMPANZASYONU SOL |
| G42 | TAKIM ÇAPI ( D ) KOMPANZASYONU SAĞ |
| G43 | TAKIM BOYU KOMPANZASYONU + YÖNDE |
| G44 | TAKIM BOYU KOMPANZASYONU – YÖNDE |
| G49 | TAKIM BOYU KOMPANZASYONU İPTALİ |
| G52 | İŞ PARÇASI KORDİNATINI DEĞİŞTİRME VE İPTALİ |
| G54-G59 | İŞ PARÇASI KORDİNAT SİSTEMİ TANIMLAMA |
| G65 | KULLANICI PROGRAMI ( CUSTOM MACRO ) KOMUTU |
| G66 | KULLANICI PROGRAMI ÇAĞIRMA |
| G67 | KULLANICI PROGRAMI ÇAĞIRMA İPTALİ |
| G73 | DERİN DELİK DELME ÇEVRİMİ – GAGALAYARAK |
| G74 | TERS DİŞ ÇEKME ÇEVRİMİ |
| G76 | DELİKTE ÇAP İŞLEME ( BÜYÜTME ) ÇEVRİMİ |
| G80 | ÇEVRİM İPTALİ |
| G81 | PUNTA AÇMA VE DELİK DELME ÇEVRİMİ |
| G82 | DELİK DELME ÇEVRİMİ |
| G83 | DERİN DELİK DELME ÇEVRİMİ – GAGALAYARAK |
| G84 | DİŞ ÇEKME ÇEVRİMİ |
| G84.2 | SABİT DİŞ ÇEKME ÇEVRİMİ ( RİGİD TAPPİNG ) |
| G84.3 | SABİT TERS DİŞ ÇEKME ÇEVRİMİ ( RİGİD TAPPİNG ) |
| G85 | ÇAP İŞLEME ÇEVRİMİ |
| G86 | ÇAP İŞLEME ÇEVRİMİ |
| G87 | TERSTEN ÇAP İŞLEME ÇEVRİMİ |
| G88 | ÇAP İŞLEME ÇVRİMİ |
| G89 | ÇAP İŞLEME ÇVRİMİ |
| G90 | MUTLAK ÖLÇÜM |
| G91 | ARTIMSAL ÖLÇÜM |
| G92 | İŞ PARÇASI KORDİNATINI KAYDIRMA |
| G94 | İLERLEME MİLİMETRE / DAKİKA |
| G95 | İLERLEME MİLMETRE / DEVİR |
| G98 | ÇEVRİMDE BAŞLANGIÇ – BİTİŞ EMNİYET NOKTASI |
| G99 | ÇEVRİMDE BAŞLANGIÇ – BİTİŞ TANIMLANAN NOKTA |
PROGRAMDA KULLANILAN HARFLERİN ANLAMI
S : DEVİR
F : İLERLEME
R : RADİUS VE PARÇAYA YAKLAŞMA EMNİYET MESAFESİ
T : TAKIM
Q : GAGALAMA MİKTARI
P : BEKLEME ZAMANI ( MİLİSANİYE ) VE ALT PROGRAM ÇAĞIRMA KODU
L : TEKRAR SAYISI
N : BLOK SATIR NUMARASI
H : TAKIM BOY OFFSET KODU
D : TAKIM ÇAP OFSET KODU
X, Y, Z : EKSEN BELİRLEME KODLARI
I, J, K : DAİRE MERKEZİ BELİRTME KODLARI
O : PROGRAM NO KODU